© Het Taallab
Deze site is een product van JansonAdvies.
Het gebruik van
de informatie voor onderwijsdoeleinden
is vrij.
Gebruik of overname van de inhoud
van deze site
voor commerciële doeleinden
is verboden.
Kijk voor nog meer informatie op mijn andere website:
Op zoek naar gelijke klanken
Deze twee pagina's geven voorbeelden van hoe je jonge kinderen op het spoor van klanken kunt zetten. Door ze de namen van wat ze zien op een paar plaatjes te laten vergelijken, ontdekken ze de gelijke klank.
Luister goed.pdf (1010.59KB)
Fotocollages als inspiratiebron
Deze fotoverzameling (eigen werk...) is bedoeld om kinderen op ideeën te brengen voor woorden met bepaalde klanken en/of als inspiratie voor het maken van eigen teksten. Ze kunnen daarom in alle leerjaren ingezet worden.
plaatjes compleet.pdf (18.52MB)
Op zoek naar klanken
Een aantal ideeën voor activiteiten met kleuters om hen actief te laten luisteren naar en vergelijken van klanken. Dit doen ze dan aan de hand van woorden die ze bij plaatjes bedenken. Met deze ideeën kun je zelf verder rond je eigen thema's of actuele woorden.
Mogelijke vragen bij plaatjes in de klankenhoek.pdf (308.17KB)
we onderscheiden drie groepen categorieën: inheemse, uitheemse en op de betekenis gebaseerde niet-klankzuivere categorieën (aangepaste versie 7-6-2022)
overzicht NK oefenkaarten.pdf (144.01KB)
De basis van onze spellingsystematiek vormen de klanken,
die dan met letters worden weergegeven.
Om kinderen daarmee te leren omgaan, spreekt het vanzelf
dat zij dan beginnen met de basis van ons spellingsysteem:
dat zijn de klankzuivere woorden.
Oefenkaarten klankzuivere woorden voor digitaal gebruik
Kaarten met een A- en een B-versie voor gebruik in duo's. Zowel woorden met één klankgroep, als samenstellingen.
Oefenkaarten klank(on)zuiver 2019 A en B gescheiden.pdf (803.9KB)
Printversie op A5
43 kaarten met klankzuivere woorden met één klankgroep
Oefenkaarten klankzuiver één klankgroep k1 - k43.pdf (736.51KB)
Printversie op A5
Oefenkaarten met klankzuivere samenstellingen
oefenkaarten klankzuivere woorden - serie 2 - samenstellingen_1.pdf (131.42KB)
Printversie op A5
Oefenkaart met klankzuivere woorden met twee of drie klankgroepen, maar dat zijn geen samenstellingen
klankzuivere woorden met 2 of 3 klankgroepen, maar geen samenstelling (137KB)
Om te weten wat je met de oefenkaarten moet doen zijn er bij elke oefenfase opdrachtkaarten beschikbaar. Deze zijn hieronder per fase te downloaden.
De verschillende kaarten per fase hebben elk een ander doel of accent.
Let er daarom goed op welke opdracht voor welke leerlingen aan de orde is.
met de correcte uitspraak nazeggen
opdrachtkaarten fase 1.pdf (106.11KB)
klankgroepen onderscheiden en de klemtoon herkennen
opdrachtkaarten fase 2.pdf (119.9KB)
klankgroepenschema's
bijlagen bij opdrachtkaarten fase 2.pdf (106.08KB)
de benodigde letters op volgorde benoemen
opdrachtkaarten fase 3.pdf (112.35KB)
nog wat lastige woorden correct proberen te schrijven
opdrachtkaarten fase 4.pdf (105.36KB)
de spelling toepassen in een eigen tekst
opdrachtkaarten fase 6.pdf (127.43KB)
Alle (= meer dan 200...) oefenkaarten voor de niet-klankzuivere categorieën, die ik heb beschreven in mijn boek Op zoek naar letters , staan hieronder, met hun eigen code 'nk' met nummer en een korte typering van hun kenmerk.
Deze oefenkaarten voor de niet-klankzuivere categorieën zijn verdeeld over drie groepen: inheemse woorden, uitheemse woorden en woorden waarvan de spelling vooral door de betekenis wordt bepaald.
De woorden in elke groep zijn weer verdeeld over serie 1 (= eerste kennismaking met deze categorieën)
en serie 2 (= vervolg met dezelfde categorie erin, maar dan met ook andere categorieën in een woord).
abcdefghijklmnopqrstuvwxyz ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ abcdefghijklmnopqrstuvwxyz
nk 1 aai - ooi - oei.pdf (231.2KB)
nk 2 eer - oor - eur.pdf (207.53KB)
nk 3 sjwa.pdf (122.63KB)
nk 6 cht of gd.pdf (77.48KB)
nk 7 de Lettervrek.pdf (109.37KB)
nk 8 de opsluitregel.pdf (149.13KB)
nk 9a [ou] = au of ou.pdf (189.89KB)
nk 10 [-w] = uw.pdf (381.11KB)
nk 11 ei of ij.pdf (107.16KB)
nk 12 [vr] = wr of vr.pdf (72.16KB)
nk 13a [ie] = ie of i.pdf (91.82KB)
nk 25a basis voor hoofdlettergebruik.pdf (89.81KB)
Nu volgt serie 2, die bestaat uit verdiepende oefeningen met meer complexe woorden.
Je moet die pas gebruiken als je serie 1 helemaal hebt geoefend
en je al de herkenningspunten (klankgroepen, klemtoon en regelkenmerken) van elke categorie
kunt toegepassen bij de keuze van de letters voor de woorden die je hoort of denkt.
nk 1 [aaj] - [ooj] - [oej] serie 2.pdf (392.13KB)
nk 2 eer - oor - eur serie 2.pdf (199.55KB)
nk 3 sjwa serie 2.pdf (115.15KB)
nk 4 [ngk] = nk serie 2.pdf (221.65KB)
nk 6 cht of gd serie 2.pdf (136.34KB)
nk 7 de Lettervrek serie 2.pdf (349.15KB)
nk 8 de opsluitregel serie 2.pdf (238.82KB)
nk 9a au(w) of ou(w) serie 2.pdf (248.23KB)
nk 10 [-w] -uw serie 2.pdf (295.41KB)
nk 11 ei of ij serie 2.pdf (299.76KB)
nk 12 [vr] = wr of vr serie 2.pdf (110.01KB)
nk 13a [ie] = ie of i serie 2.pdf (133.25KB)
Let op: in afwijking van de indeling die in eerdere versies van de boeken Op zoek naar letters stond vermeld,
is deze groep uitheemse categorieën hier uitgebreid met NK25.
Dit nummer werd eerder gebruikt voor de categorieën die zijn gebaseerd op betekenissen.
Daardoor begint die serie nu met NK26 en gaat door t/m NK29.
Ook deze kaarten zijn verdeeld over twee series.
Serie 1 biedt de woorden grotendeels vrij overzichtelijk aan. Deze zijn bedoeld voor een eerste kennismaking en voor de oefening daarmee.
Serie 2 is meer bedoeld als verdieping, doordat er meer categorieën voorkomen in een woord en/of dat op een kaart meerdere varianten door elkaar staan.
Houd er rekening mee dat in serie 2 niet bij alle uitheemse categorieën oefenkaarten zijn gemaakt.
Dit komt doordat het aantal toepassingen van zo'n categorie soms beperkt is, waardoor serie 1 dan voldoende oefenstof biedt.
Ik heb op de meeste van de kaarten met uitheemse woorden aanpassingen aangebracht in de vorm van betekenisuitleg of illustraties bij woorden of door woorden te vervangen of toe te voegen.
Ook is het aantal kaarten inmiddels (sinds juni 2022) iets uitgebreid.
NK 09b [ou] = ow of ao.pdf (195.28KB)
nk 13b [ie] = y - ee - ea - ey_1.pdf (229.85KB)
nk 14a [-s] = s of 's.pdf (254.49KB)
nk 14b [ies] = ies of isch_1.pdf (96.45KB)
nk 15 beschermen van klinkerbotsingen.pdf (158.98KB)
nk 16 [k] = qu.pdf (208.39KB)
nk 16a [k] = ck.pdf (161.09KB)
nk 16a [k] = k of c.pdf (207.74KB)
nk 16b [kw] = kw of qu.pdf (246.91KB)
nk 17 [ks] - x of ks of ct.pdf (268.22KB)
nk 18a [s] = c of s.pdf (299.97KB)
nk 18a [s] = s of sz - [z] = z.pdf (309.3KB)
nk 18a [sie] = ci of cie of sie.pdf (97.85KB)
nk 18a [sj] = sh.pdf (295.9KB)
nk 18b [sie] of [tsie] = tie.pdf (153.84KB)
nk 20b [wa] = oi - [wie] = ui_1.pdf (154.93KB)
nk 21a [e] = ai.pdf (350.95KB)
nk 21b [e] = e of è of ê of ei.pdf (195.93KB)
nk 21c [ui] = eu [eu] = eu [j] = y.pdf (207.55KB)
nk 22 [t] = th of t.pdf (284.86KB)
nk 23a [aj] = aill - [oej] = ouill_1.pdf (230.37KB)
nk 23b [nj] = nj of gn.pdf (261.2KB)
nk 16a [k] = ck serie 2.pdf (215.02KB)
nk 16a [k] = k of c serie 2.pdf (223.16KB)
nk17 [ks] = ks of x of ct - serie 2.pdf (131.3KB)
nk 18a [s] = s - [z] = z of s serie 2.pdf (198.92KB)
nk 21 [e] = e of è of ê of ei serie 2.pdf (184.35KB)
nk 22 [t] = th of t serie 2.pdf (325.92KB)
De resterende categorieën zijn niet alleen gebaseerd op klanken, maar daarnaast vooral op de betekenis van de woorden en/of de afkortingen daarvan.
De oefenkaarten hiervoor zijn ook weer verdeeld over twee series.
De basis van elk kenmerk is opgenomen in de woorden van serie 1.
De moeilijker varianten en/of de combinatie van verschillende typen, vind je in serie 2.
met spelling op basis van betekenisverschillen - serie 1
op A5-formaat (voor op een tablet of om te printen)
(let op: de nummers kunnen nu iets verschillen
nk 25b basis hoofdlettergebruik.pdf (109.61KB)
nk 26 los of aanelkaar.pdf (88.11KB)
nk 27 wel of niet een tussen-n.pdf (92.32KB)
nk 28 wel of niet een tussen-s.pdf (92.96KB)
nk 29 afkortingen en verkortingen.pdf (121.62KB)
met spelling op basis van betekenisverschillen - serie 2
(op A5-formaat voor op een tablet of om te printen)
Oefenzinnen met niet-klankzuivere woorden
Op deze kaarten staan de woorden in zinsverband, waardoor de betekenis duidelijker wordt en andere mogelijkheden tot oefenen ontstaan. De A- en B-kant staan op aparte pagina's
oefenzinnen 2019 A en B gescheiden.pdf (638.22KB)
Hieronder staan nog andere kaarten waarmee kinderen verder kunnen oefenen als bepaalde categorieën nog niet genoeg worden herkend
als ze eigen teksten gaan schrijven.
Deze kaarten zijn dus niet een standaardvervolg voor iedere leerling
nk 29 afkortingen en waarom zo serie 2.pdf (117.99KB)
Op deze lijst kan een leerling bijhouden wanneer met welke categorie zinnen is geoefend
en welke kenmerken van deze woorden toen nog niet werden herkend.
registratielijst oefenzinnen niet-klankzuivere woorden.xlsx (15.96KB)
laat het me dan even weten...
Herhalingskaarten
Deze kaarten bevatten zowel klankzuivere, als niet-klankzuivere woorden.
Ze kunnen, zoals de naam al aangeeft, worden gebruikt om gericht met bepaalde categorieën te oefenen.
Er zijn ook lege kaarten met lijntjes, waarop leerlingen eigen en op maat gemaakte herhalingsoefeningen
kunnen zetten. De A- en B-kant staan op aparte pagina's.
Herhalingskaarten 2019 - A en B gescheiden.pdf (1.38MB)
Woordsoorten en zinsdelen - oefenkaarten.pdf (581.47KB)
Hoe vind je en gebruik je de stam van een werkwoord?
Ook hier is een andere benadering nodig dan velen gewend zijn vanuit hun methode...
De stam van een werkwoord.pdf (69.49KB)
Kaarten met zinnen om te oefenen met het beslisschema voor de spelling van persoonsvormen
Bij elk van de vier deelschema's (die hieronder zijn te downloaden) staan zinnen,
die leerlingen aan elkaar kunnen voorlezen, waarna het vetgedrukte woord herhaald wordt.
Daarmee moet de luisterende leerling aan de slag.
Daarbij is de eerste vraag steeds: is dit een persoonsvorm?
oefenkaarten persoonsvormspelling_1.pdf (143.93KB)
nk 28 wel of niet een tussen-s serie 2.pdf (192.09KB)